ದೇವಋಷಿ ನಾರದರಿಂದ ನೂರು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಶ್ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮನ ಕಥೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ನಂತರ, ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಋಷಿಗಳು ತಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಆಚರಣೆಗಳಿಗಾಗಿ ತಮಸಾ ನದಿಯ ದಡಕ್ಕೆ ಹೋದರು. ಅಲ್ಲಿ, ಬೇಟೆಗಾರ ಕ್ರೌಂಚ ಜೋಡಿಯಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಪಕ್ಷಿಯನ್ನು ಹೊಡೆದುರುಳಿಸಿದನು. ಬದುಕುಳಿದ ಹಕ್ಕಿಯ ದುಃಖದಿಂದ ಆಳವಾಗಿ ಮನನೊಂದ ಋಷಿ ಬೇಟೆಗಾರನನ್ನು ಶಪಿಸಿದರು:
'ಮಾ ನಿಷಾದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ತ್ವಮಗಮಃ ಶಾಶ್ವತೀ: ಸಮಾ:
ಯಲ್ ಕ್ರೌಂಚಮಿಥುನಾದೇಕಮವಧೀಃ ಕಾಮಮೋಹಿತಂ'
ನಂತರ, ಋಷಿ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತರಾದರು, 'ಹಕ್ಕಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಏಕೆ ಅಂತಹ ಆಳವಾದ ಕರುಣೆ ಮತ್ತು ದುಃಖವಾಯಿತು?'
ನಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಭಾರದ್ವಾಜರಿಗೆ ಹೇಳಿದರು, 'ನನ್ನ ನಾಲಿಗೆಯಿಂದ ಬಂದ ಪದಗಳು ಸಮಾನ ಅಕ್ಷರಗಳು, ನಾಲ್ಕು ಸಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ವೀಣೆಯ ನಾದದಂತೆ ಒಂದು ಶ್ಲೋಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದವು.
ಅವರು ತನ್ನ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಈ ಘಟನೆಯನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮೆಲುಕು ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಭಗವಂತ ಬ್ರಹ್ಮನು ಅವನ ಮುಂದೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡನು. ಹಕ್ಕಿಯ ಪತನ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಂಗಾತಿಯ ನೋವಿನ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ವಾಲ್ಮೀಕಿಯು ತನ್ನ ಶಾಪವನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿದನು:
'ಮಾ ನಿಷಾದ...'
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈಗ, ಪದಗಳು ಹೊಸ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ:
ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ನಿವಾಸನಾಗಿರುವವನೇ, ಕಾಮಪ್ರಚೋದಿತ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದ ನಿನಗೆ ಶಾಶ್ವತವಾದ ಕೀರ್ತಿ ಬಂದಿದೆ.
ಭಗವಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮನು ಮುಗುಳ್ನಕ್ಕು ಹೇಳಿದನು, 'ಓ ಋಷಿಯೇ, ಸಂಶಯಪಡಬೇಡ. ನೀವು ಹೇಳಿದ್ದು ಜಗತ್ತಿನ ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕ. ಈಗ, ನಾರದನ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ, ಶ್ರೀರಾಮನ ಕಥೆಯನ್ನು ಶ್ಲೋಕಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿ. ಇದು ನನ್ನ ಇಚ್ಛೆಯಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ನಿಮ್ಮ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪದವೂ ಸುಳ್ಳಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅರ್ಥಹೀನವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಇರುವವರೆಗೆ ಈ ರಾಮಕಥೆಯನ್ನು, ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ ನೀನು ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕದಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನೆಲೆಸುವೆ.'
ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣ ರಚನೆಯಾದದ್ದು ಹೀಗೆ.
ರಾವಣನ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ವಿಭೀಷಣನ ವಿರೋಧವಿತ್ತು ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೀತೆಯ ಅಪಹರಣ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಧರ್ಮಬಾಹಿರ ಕೃತ್ಯಗಳು, ಧರ್ಮ ಬದ್ಧತೆ ಹಾಗೂ ಧರ್ಮದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ, ರಾವಣನನ್ನು ದೋಷಪೂರಿತನನ್ನಾಗಿಸಲು ಹಾಗೂ ರಾಮನೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.ಅವನ ಪಕ್ಷಾಂತರವು ನೈತಿಕ ಸ್ಥೈರ್ಯ ದ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಲಾಭವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ತಪ್ಪಿನ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲುವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಆವಶ್ಯಕ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಜೀವನದಲ್ಲೂ ನೈತಿಕ ಸಂದಿಗ್ಧತೆಗಳು ಎದುರಾದಾಗ ಕಠಿಣ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದು ಕೊಳ್ಳಲು ಇದು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಅನ್ನದಾನ ಮಾಡುವವರ ಆಯುಷ್ಯ, ಧನ-ಸಂಪತ್ತು, ಕಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಕತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಅವರನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ಸ್ವರ್ಗಲೋಕದಿಂದ ಬಂಗಾರದಿಂದ ಮಾಡಿದ ವಿಮಾನ ಬರುತ್ತದೆ. ಪದ್ಮ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಅನ್ನದಾನಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾದ ಇನ್ನೊಂದು ದಾನವಿಲ್ಲ. ಹಸಿವಾದವರನ್ನು ಆಹರಿಸುವುದರಿಂದ ಇಹಲೋಕ ಮತ್ತು ಪರಲೋಕದಲ್ಲಿ ಸುಖವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಪರಲೋಕದಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಷ್ಟು ರುಚಿಕರವಾದ ಆಹಾರ ಅಂಥ ದಾತನಿಗಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅನ್ನದಾತನಿಗೆ ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಿತೃಗಳು ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅವನು ಎಲ್ಲಾ ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗುತ್ತಾನೆ