திருவானைக்கோயிலில் உள்ள ஜம்புகேஸ்வரர் கோவிலின் தொடக்கக் கதையோடு இணைக்கப்பட்டுள்ளது. இது பஞ்ச சபைகளில் ஒன்றாகும். கதையின் படி, சிவன், கைலாய மலை உச்சியில் ஆழ்ந்த தியானத்தில் இருந்தபோது, பார்வதியால் கேலி செய்யப்பட்டார். இதனால் கோபித்த சிவன், பார்வதியை, ஒரு புனிதமான இடத்தில் தன்னை வழிபடவும் பூமிக்கு அனுப்பினார். பார்வதி காவேரி ஆற்றின் கரைகளில் நாவல் மரங்களின் காட்டைக் கண்டுபிடித்தார். தன்னுடைய தெய்வீக சக்தியைப் பயன்படுத்தி, தன்னுடைய வழிபாட்டுக்காக தண்ணீரில் இருந்து ஒரு சிவ லிங்கத்தை உருவாக்கினார். இந்தக் காட்டில், முனிவர் ஜம்பு தவம் செய்து கொண்டிருந்தார். ஒரு நாளில், அவர் சிவனுக்கு ஒரு பழுத்து சுவையான நாவல் பழத்தை அர்ப்பணித்தார். சிவன் பழத்தைத் சாப்பிட்டு, விதையை உமிழ்ந்தார், இதனை முனிவர் தெய்வத்தின் பரிசாக ஏற்றுக்கொண்டு விழுங்கினார். ஆச்சரியமாக, விதை அவரது உடலில் ஒரு மரமாக மாறத் துடங்கியது. சிவன், முனிவர் ஜம்புவை நாவல் மரங்களின் காட்டில் வாழ உத்தரவிட்டார் மற்றும் பார்வதி, அகிலாண்டேஸ்வரி வடிவில், அங்கு லிங்கத்தை வழிபடுவார் எனக் கூறினார். முனிவர் ஜம்பு திருவானைக்கோவிலுக்கு இடம் மாறினார். அங்கு நாவல் விதை அவரது தலைவில் இருந்து முளைத்து, பெரிய மரமாக வளர்ந்தது. இந்த மரத்தின் கீழ் அகிலாண்டேஸ்வரி லிங்கத்தை வழிபட்டார். இதனால் ஜம்புகேஸ்வரர் கோவிலின் புனித இடம் நிலைநிறுத்தப்பட்டது.
தென்னிந்தியாவில் பக்தி இயக்கம் ஆழ்வார்கள் என்று அழைக்கப்படும் வைணவ அருட்தொண்டர்கள் மற்றும் நாயன்மார்கள் என்று அழைக்கப்படும் சைவ அருட்தொண்டர்களால் தொடங்கப்பட்டது.