ॐ ऋषिरुवाच ।
चण्डे च निहते दैत्ये मुण्डे च विनिपातिते ।
बहुलेषु च सैन्येषु क्षयितेष्वसुरेश्वरः ।
ततः कोपपराधीनचेताः शुम्भः प्रतापवान् ।
उद्योगं सर्वसैन्यानां दैत्यानामादिदेश ह ।
अद्य सर्वबलैर्दैत्याः षडशीतिरुदायुधाः ।
कम्बूनां चतुरशीतिर्निर्यान्तु स्वबलैर्वृताः ।
कोटिवीर्याणि पञ्चाशदसुराणां कुलानि वै ।
शतं कुलानि धौम्राणां निर्गच्छन्तु ममाज्ञया ।
कालका दौर्हृदा मौर्वाः कालिकेयास्तथासुराः ।
युद्धाय सज्जा निर्यान्तु आज्ञया त्वरिता मम ।
इत्याज्ञाप्यासुरपतिः शुम्भो भैरवशासनः ।
निर्जगाम महासैन्यसहस्रैर्बहुभिर्वृतः ।
आयान्तं चण्डिका दृष्ट्वा तत्सैन्यमतिभीषणम् ।
ज्यास्वनैः पूरयामास धरणीगगनान्तरम् ।
ततः सिंहो महानादमतीव कृतवान्नृप ।
घण्टास्वनेन तान्नादानम्बिका चोपबृंहयत् ।
धनुर्ज्यासिंहघण्टानां नादापूरितदिङ्मुखा ।
निनादैर्भीषणैः काली जिग्ये विस्तारितानना ।
तं निनादमुपश्रुत्य दैत्यसैन्यैश्चतुर्दिशम् ।
देवी सिंहस्तथा काली सरोषैः परिवारिताः ।
एतस्मिन्नन्तरे भूप विनाशाय सुरद्विषाम् ।
भवायामरसिंहानामतिवीर्यबलान्विताः ।

ब्रह्मेशगुहविष्णूनां तथेन्द्रस्य च शक्तयः ।
शरीरेभ्यो विनिष्क्रम्य तद्रूपैश्चण्डिकां ययुः ।
यस्य देवस्य यद्रूपं यथा भूषणवाहनम् ।
तद्वदेव हि तच्छक्तिरसुरान्योद्धुमाययौ ।
हंसयुक्तविमानाग्रे साक्षसूत्रकमण्डलुः ।
आयाता ब्रह्मणः शक्तिर्ब्रह्माणीत्यभिधीयते ।
माहेश्वरी वृषारूढा त्रिशूलवरधारिणी ।
महाहिवलया प्राप्ता चन्द्ररेखाविभूषणा ।
कौमारी शक्तिहस्ता च मयूरवरवाहना ।
योद्धुमभ्याययौ दैत्यानम्बिका गुहरूपिणी ।
तथैव वैष्णवी शक्तिर्गरुडोपरि संस्थिता ।
शङ्खचक्रगदाशार्ङ्गखड्गहस्ताभ्युपाययौ ।
यज्ञवाराहमतुलं रूपं या बिभ्रतो हरेः ।
शक्तिः साप्याययौ तत्र वाराहीं बिभ्रती तनुम् ।
नारसिंही नृसिंहस्य बिभ्रती सदृशं वपुः ।
प्राप्ता तत्र सटाक्षेपक्षिप्तनक्षत्रसंहतिः ।
वज्रहस्ता तथैवैन्द्री गजराजोपरि स्थिता ।
प्राप्ता सहस्रनयना यथा शक्रस्तथैव सा ।
ततः परिवृतस्ताभिरीशानो देवशक्तिभिः ।
हन्यन्तामसुराः शीघ्रं मम प्रीत्याह चण्डिकाम् ।
ततो देवीशरीरात्तु विनिष्क्रान्तातिभीषणा ।
चण्डिका शक्तिरत्युग्रा शिवाशतनिनादिनी ।
सा चाह धूम्रजटिलमीशानमपराजिता ।
दूत त्वं गच्छ भगवन् पार्श्वं शुम्भनिशुम्भयोः ।
ब्रूहि शुम्भं निशुम्भं च दानवावतिगर्वितौ ।
ये चान्ये दानवास्तत्र युद्धाय समुपस्थिताः ।
त्रैलोक्यमिन्द्रो लभतां देवाः सन्तु हविर्भुजः ।
यूयं प्रयात पातालं यदि जीवितुमिच्छथ ।
बलावलेपादथ चेद्भवन्तो युद्धकाङ्क्षिणः ।
तदागच्छत तृप्यन्तु मच्छिवाः पिशितेन वः ।
यतो नियुक्तो दौत्येन तया देव्या शिवः स्वयम् ।
शिवदूतीति लोकेऽस्मिंस्ततः सा ख्यातिमागता ।
तेऽपि श्रुत्वा वचो देव्याः शर्वाख्यातं महासुराः ।
अमर्षापूरिता जग्मुर्यत्र कात्यायनी स्थिता ।
ततः प्रथममेवाग्रे शरशक्त्यृष्टिवृष्टिभिः ।
ववर्षुरुद्धतामर्षास्तां देवीममरारयः ।
सा च तान् प्रहितान् बाणाञ्छूलशक्तिपरश्वधान् ।
चिच्छेद लीलयाध्मातधनुर्मुक्तैर्महेषुभिः ।
तस्याग्रतस्तथा काली शूलपातविदारितान् ।
खट्वाङ्गपोथितांश्चारीन्कुर्वती व्यचरत्तदा ।
कमण्डलुजलाक्षेपहतवीर्यान् हतौजसः ।
ब्रह्माणी चाकरोच्छत्रून्येन येन स्म धावति ।
माहेश्वरी त्रिशूलेन तथा चक्रेण वैष्णवी ।
दैत्याञ्जघान कौमारी तथा शक्त्यातिकोपना ।
ऐन्द्री कुलिशपातेन शतशो दैत्यदानवाः ।
पेतुर्विदारिताः पृथ्व्यां रुधिरौघप्रवर्षिणः ।
तुण्डप्रहारविध्वस्ता दंष्ट्राग्रक्षतवक्षसः ।
वाराहमूर्त्या न्यपतंश्चक्रेण च विदारिताः ।
नखैर्विदारितांश्चान्यान् भक्षयन्ती महासुरान् ।
नारसिंही चचाराजौ नादापूर्णदिगम्बरा ।
चण्डाट्टहासैरसुराः शिवदूत्यभिदूषिताः ।
पेतुः पृथिव्यां पतितांस्तांश्चखादाथ सा तदा ।
इति मातृगणं क्रुद्धं मर्दयन्तं महासुरान् ।
दृष्ट्वाभ्युपायैर्विविधैर्नेशुर्देवारिसैनिकाः ।
पलायनपरान्दृष्ट्वा दैत्यान्मातृगणार्दितान् ।
योद्धुमभ्याययौ क्रुद्धो रक्तबीजो महासुरः ।
रक्तबिन्दुर्यदा भूमौ पतत्यस्य शरीरतः ।
समुत्पतति मेदिन्यां तत्प्रमाणो महासुरः ।
युयुधे स गदापाणिरिन्द्रशक्त्या महासुरः ।
ततश्चैन्द्री स्ववज्रेण रक्तबीजमताडयत् ।
कुलिशेनाहतस्याशु बहु सुस्राव शोणितम् ।
समुत्तस्थुस्ततो योधास्तद्रूपास्तत्पराक्रमाः ।
यावन्तः पतितास्तस्य शरीराद्रक्तबिन्दवः ।
तावन्तः पुरुषा जातास्तद्वीर्यबलविक्रमाः ।
ते चापि युयुधुस्तत्र पुरुषा रक्तसम्भवाः ।
समं मातृभिरत्युग्रशस्त्रपातातिभीषणम् ।
पुनश्च वज्रपातेन क्षतमस्य शिरो यदा ।
ववाह रक्तं पुरुषास्ततो जाताः सहस्रशः ।
वैष्णवी समरे चैनं चक्रेणाभिजघान ह ।
गदया ताडयामास ऐन्द्री तमसुरेश्वरम् ।
वैष्णवीचक्रभिन्नस्य रुधिरस्रावसम्भवैः ।
सहस्रशो जगद्व्याप्तं तत्प्रमाणैर्महासुरैः ।
शक्त्या जघान कौमारी वाराही च तथासिना ।
माहेश्वरी त्रिशूलेन रक्तबीजं महासुरम् ।
स चापि गदया दैत्यः सर्वा एवाहनत् पृथक् ।
मातॄः कोपसमाविष्टो रक्तबीजो महासुरः ।
तस्याहतस्य बहुधा शक्तिशूलादिभिर्भुवि ।
पपात यो वै रक्तौघस्तेनासञ्छतशोऽसुराः ।
तैश्चासुरासृक्सम्भूतैरसुरैः सकलं जगत् ।
व्याप्तमासीत्ततो देवा भयमाजग्मुरुत्तमम् ।
तान् विषण्णान् सुरान् दृष्ट्वा चण्डिका प्राहसत्वरम् ।
उवाच कालीं चामुण्डे विस्तीर्णं वदनं कुरु ।
मच्छस्त्रपातसम्भूतान् रक्तबिन्दून् महासुरान् ।
रक्तबिन्दोः प्रतीच्छ त्वं वक्त्रेणानेन वेगिना ।
भक्षयन्ती चर रणे तदुत्पन्नान्महासुरान् ।
एवमेष क्षयं दैत्यः क्षेणरक्तो गमिष्यति ।
भक्ष्यमाणास्त्वया चोग्रा न चोत्पत्स्यन्ति चापरे ।
इत्युक्त्वा तां ततो देवी शूलेनाभिजघान तम् ।
मुखेन काली जगृहे रक्तबीजस्य शोणितम् ।
ततोऽसावाजघानाथ गदया तत्र चण्डिकाम् ।
न चास्या वेदनां चक्रे गदापातोऽल्पिकामपि ।
तस्याहतस्य देहात्तु बहु सुस्राव शोणितम् ।
यतस्ततस्तद्वक्त्रेण चामुण्डा सम्प्रतीच्छति ।
मुखे समुद्गता येऽस्या रक्तपातान्महासुराः ।
तांश्चखादाथ चामुण्डा पपौ तस्य च शोणितम् ।
देवी शूलेन वज्रेण बाणैरसिभिरृष्टिभिः ।
जघान रक्तबीजं तं चामुण्डापीतशोणितम् ।
स पपात महीपृष्ठे शस्त्रसङ्घसमाहतः ।
नीरक्तश्च महीपाल रक्तबीजो महासुरः ।
ततस्ते हर्षमतुलमवापुस्त्रिदशा नृप ।
तेषां मातृगणो जातो ननर्तासृङ्मदोद्धतः ।
मार्कण्डेयपुराणे सावर्णिके मन्वन्तरे देवीमाहात्म्ये अष्टमः ।

om ri'shiruvaacha .
chand'e cha nihate daitye mund'e cha vinipaatite .
bahuleshu cha sainyeshu kshayiteshvasureshvarah' .
tatah' kopaparaadheenachetaah' shumbhah' prataapavaan .
udyogam sarvasainyaanaam daityaanaamaadidesha ha .
adya sarvabalairdaityaah' shad'asheetirudaayudhaah' .
kamboonaam chaturasheetirniryaantu svabalairvri'taah' .
kot'iveeryaani panchaashadasuraanaam kulaani vai .
shatam kulaani dhaumraanaam nirgachchhantu mamaajnyayaa .
kaalakaa daurhri'daa maurvaah' kaalikeyaastathaasuraah' .
yuddhaaya sajjaa niryaantu aajnyayaa tvaritaa mama .
ityaajnyaapyaasurapatih' shumbho bhairavashaasanah' .
nirjagaama mahaasainyasahasrairbahubhirvri'tah' .
aayaantam chand'ikaa dri'sht'vaa tatsainyamatibheeshanam .
jyaasvanaih' poorayaamaasa dharaneegaganaantaram .
tatah' simho mahaanaadamateeva kri'tavaannri'pa .
ghant'aasvanena taannaadaanambikaa chopabri'mhayat .
dhanurjyaasimhaghant'aanaam naadaapooritadingmukhaa .
ninaadairbheeshanaih' kaalee jigye vistaaritaananaa .
tam ninaadamupashrutya daityasainyaishchaturdisham .
devee simhastathaa kaalee saroshaih' parivaaritaah' .
etasminnantare bhoopa vinaashaaya suradvishaam .
bhavaayaamarasimhaanaamativeeryabalaanvitaah' .

brahmeshaguhavishnoonaam tathendrasya cha shaktayah' .
shareerebhyo vinishkramya tadroopaishchand'ikaam yayuh' .
yasya devasya yadroopam yathaa bhooshanavaahanam .
tadvadeva hi tachchhaktirasuraanyoddhumaayayau .
hamsayuktavimaanaagre saakshasootrakamand'aluh' .
aayaataa brahmanah' shaktirbrahmaaneetyabhidheeyate .
maaheshvaree vri'shaarood'haa trishoolavaradhaarinee .
mahaahivalayaa praaptaa chandrarekhaavibhooshanaa .
kaumaaree shaktihastaa cha mayooravaravaahanaa .
yoddhumabhyaayayau daityaanambikaa guharoopinee .
tathaiva vaishnavee shaktirgarud'opari samsthitaa .
shankhachakragadaashaarngakhad'gahastaabhyupaayayau .
yajnyavaaraahamatulam roopam yaa bibhrato hareh' .
shaktih' saapyaayayau tatra vaaraaheem bibhratee tanum .
naarasimhee nri'simhasya bibhratee sadri'sham vapuh' .
praaptaa tatra sat'aakshepakshiptanakshatrasamhatih' .
vajrahastaa tathaivaindree gajaraajopari sthitaa .
praaptaa sahasranayanaa yathaa shakrastathaiva saa .
tatah' parivri'tastaabhireeshaano devashaktibhih' .
hanyantaamasuraah' sheeghram mama preetyaaha chand'ikaam .
tato deveeshareeraattu vinishkraantaatibheeshanaa .
chand'ikaa shaktiratyugraa shivaashataninaadinee .
saa chaaha dhoomrajat'ilameeshaanamaparaajitaa .
doota tvam gachchha bhagavan paarshvam shumbhanishumbhayoh' .
broohi shumbham nishumbham cha daanavaavatigarvitau .
ye chaanye daanavaastatra yuddhaaya samupasthitaah' .
trailokyamindro labhataam devaah' santu havirbhujah' .
yooyam prayaata paataalam yadi jeevitumichchhatha .
balaavalepaadatha chedbhavanto yuddhakaankshinah' .
tadaagachchhata tri'pyantu machchhivaah' pishitena vah' .
yato niyukto dautyena tayaa devyaa shivah' svayam .
shivadooteeti loke'smimstatah' saa khyaatimaagataa .
te'pi shrutvaa vacho devyaah' sharvaakhyaatam mahaasuraah' .
amarshaapooritaa jagmuryatra kaatyaayanee sthitaa .
tatah' prathamamevaagre sharashaktyri'sht'ivri'sht'ibhih' .
vavarshuruddhataamarshaastaam deveemamaraarayah' .
saa cha taan prahitaan baanaanchhoolashaktiparashvadhaan .
chichchheda leelayaadhmaatadhanurmuktairmaheshubhih' .
tasyaagratastathaa kaalee shoolapaatavidaaritaan .
khat'vaangapothitaamshchaareenkurvatee vyacharattadaa .
kamand'alujalaakshepahataveeryaan hataujasah' .
brahmaanee chaakarochchhatroonyena yena sma dhaavati .
maaheshvaree trishoolena tathaa chakrena vaishnavee .
daityaanjaghaana kaumaaree tathaa shaktyaatikopanaa .
aindree kulishapaatena shatasho daityadaanavaah' .
peturvidaaritaah' pri'thvyaam rudhiraughapravarshinah' .
tund'aprahaaravidhvastaa damsht'raagrakshatavakshasah' .
vaaraahamoortyaa nyapatamshchakrena cha vidaaritaah' .
nakhairvidaaritaamshchaanyaan bhakshayantee mahaasuraan .
naarasimhee chachaaraajau naadaapoornadigambaraa .
chand'aat't'ahaasairasuraah' shivadootyabhidooshitaah' .
petuh' pri'thivyaam patitaamstaamshchakhaadaatha saa tadaa .
iti maatri'ganam kruddham mardayantam mahaasuraan .
dri'sht'vaabhyupaayairvividhairneshurdevaarisainikaah' .
palaayanaparaandri'sht'vaa daityaanmaatri'ganaarditaan .
yoddhumabhyaayayau kruddho raktabeejo mahaasurah' .
raktabinduryadaa bhoomau patatyasya shareeratah' .
samutpatati medinyaam tatpramaano mahaasurah' .
yuyudhe sa gadaapaanirindrashaktyaa mahaasurah' .
tatashchaindree svavajrena raktabeejamataad'ayat .
kulishenaahatasyaashu bahu susraava shonitam .
samuttasthustato yodhaastadroopaastatparaakramaah' .
yaavantah' patitaastasya shareeraadraktabindavah' .
taavantah' purushaa jaataastadveeryabalavikramaah' .
te chaapi yuyudhustatra purushaa raktasambhavaah' .
samam maatri'bhiratyugrashastrapaataatibheeshanam .
punashcha vajrapaatena kshatamasya shiro yadaa .
vavaaha raktam purushaastato jaataah' sahasrashah' .
vaishnavee samare chainam chakrenaabhijaghaana ha .
gadayaa taad'ayaamaasa aindree tamasureshvaram .
vaishnaveechakrabhinnasya rudhirasraavasambhavaih' .
sahasrasho jagadvyaaptam tatpramaanairmahaasuraih' .
shaktyaa jaghaana kaumaaree vaaraahee cha tathaasinaa .
maaheshvaree trishoolena raktabeejam mahaasuram .
sa chaapi gadayaa daityah' sarvaa evaahanat pri'thak .
maatree'h' kopasamaavisht'o raktabeejo mahaasurah' .
tasyaahatasya bahudhaa shaktishoolaadibhirbhuvi .
papaata yo vai raktaughastenaasanchhatasho'suraah' .
taishchaasuraasri'ksambhootairasuraih' sakalam jagat .
vyaaptamaaseettato devaa bhayamaajagmuruttamam .
taan vishannaan suraan dri'sht'vaa chand'ikaa praahasatvaram .
uvaacha kaaleem chaamund'e visteernam vadanam kuru .
machchhastrapaatasambhootaan raktabindoon mahaasuraan .
raktabindoh' prateechchha tvam vaktrenaanena veginaa .
bhakshayantee chara rane tadutpannaanmahaasuraan .
evamesha kshayam daityah' kshenarakto gamishyati .
bhakshyamaanaastvayaa chograa na chotpatsyanti chaapare .
ityuktvaa taam tato devee shoolenaabhijaghaana tam .
mukhena kaalee jagri'he raktabeejasya shonitam .
tato'saavaajaghaanaatha gadayaa tatra chand'ikaam .
na chaasyaa vedanaam chakre gadaapaato'lpikaamapi .
tasyaahatasya dehaattu bahu susraava shonitam .
yatastatastadvaktrena chaamund'aa samprateechchhati .
mukhe samudgataa ye'syaa raktapaataanmahaasuraah' .
taamshchakhaadaatha chaamund'aa papau tasya cha shonitam .
devee shoolena vajrena baanairasibhirri'sht'ibhih' .
jaghaana raktabeejam tam chaamund'aapeetashonitam .
sa papaata maheepri'sht'he shastrasanghasamaahatah' .
neeraktashcha maheepaala raktabeejo mahaasurah' .
tataste harshamatulamavaapustridashaa nri'pa .
teshaam maatri'gano jaato nanartaasri'ngmadoddhatah' .
maarkand'eyapuraane saavarnike manvantare deveemaahaatmye asht'amah' .